Dijken,
schorren, polders, vossenpootafdrukjes, een stukje historische Atlantikwall uit
de W.O II, verborgen boomkikkers, zee, strand. Dat zijn nog maar een aantal ingrediënten
die een natuurwandeling in Het Zwin en zijn omgeving te bieden heeft. We
struinen mee met Dilia Timmers, vrijwilligster van Stichting Het Zeeuwse
Landschap, door dit dynamische gebied en verzamelen ons bij Gerrit van
Hoekestraat 2 in Retranchement bij het voormalige informatiepunt dat nu nog
gemarkeerd wordt met een overkapping en informatieborden.
Het is een
ijskoude winterdag en mist hangt laag over het kustgebied heen. De grens tussen
lucht en zee is onvindbaar. De zee golft over het strand en zilverreigers
doorkruisen met hun vlucht het witte decor.
 |
| Mist hangt laag over het kustgebied bij Het Zwin heen |
We starten
met een groep van zo’n vijftien geïnteresseerden bij de Kievitspolder waar we
uitkijken over de Oudelandse Polder: een vochtig graslandgebied met poelen. Hier
struinen Schotse Hooglanders rond. Als witte
silhouetten bewegen ze zich traag in de mist. Grazend bij de inlaagdijk.
We vervolgen
ons pad via de Kievitspolder, die opgehoogd is door de zee. Door het ontstaan
van duinen werd dit gebied afgesloten van het water, weet Dilia ons te
vertellen: ,,Diverse zoetwaterputten herbergen hier in de zomer boomkikkers en
kamsalamanders. De boomkikkers houden zich voornamelijk op in bramenstruiken,
waar dit kleine kikkertje van maar 4 centimeter een typisch kek-kek-kek geluid
kan produceren dat tot wel 1 kilometer afstand te horen is om de vrouwtjes te
imponeren. Dankzij zijn zuignapjes onder zijn tenen is hij een briljante
klimmer!”
De
excursieleidster van Het Zeeuwse Landschap leidt ons verder over een historisch
pad dat nog stamt uit de W.O. II: een stukje Atlantikwall door de Duitsers
aangelegd om de geallieerde invasie in de gaten te houden. Het oorlogspad
slingert zich verder een weg door de duinen. Druppels hangen als blinkende
parels aan de takken. Wanneer het graspad overgaat in zand, naderen we het strand.
De zee kondigt zich bulderend aan met woeste witte koppen.
 |
| Zoetwaterputten zijn belangrijk voor de boomkikker en de kamsalamander |
We kijken in een grijswitte
massa van wolken en zee en struinen verder langs een stuk duin waar rechts van
ons de Zwinse geulen slingeren. De duinenrij is al flink afgekalfd en we lijken
nu te kijken in het hart van de duinen waar we wortels van planten ontwaren:
,,Door het helmgras worden de duinen bij elkaar gehouden, met hun lange wortels
kunnen ze goed water opzuigen waardoor hun levensbehoud gegarandeerd wordt”,
verduidelijkt Timmers. We naderen een basaltstenendijk waar in de zomer
zeevenkel en zeekool groeien, typische planten voor dit gebied.
In de verte
zien we mistige contouren, palen in het water maken het abstracte winterse
plaatje compleet.
Steenlopertjes zijn druk doende met het zoeken van voedsel
tussen schelpen en stenen en lijken zich niets van ons aan te trekken. Met hun
oranje pootjes en hun flamboyante verenkleed, zijn ze een kleurrijke
bezienswaardigheid in deze witte wonderwereld. Het geluid van misthoorns draagt
ver over het water. Dilia houdt halt bij een hekje en steekt haar hand met een
sleutel er in naar boven. Hiermee verschaft zij ons symbolisch de toegang tot
Het Zwin dat valt onder beschermd gebied en vertelt zij ons de geheimen en de
geschiedenis van dit stukje bijzondere landschap waar land en zee met elkaar
lijken te strijden en de mens met leidende hand zo nu en dan ingrijpt:
 |
| Ook de vos struint rond in Het Zwin |
,,Het
Zwin is een eeuwenoud dynamisch gebied en bestaat uit een slufter die vanuit de
zee het landelijk gebied ingaat. Schorren, slikken en zandvlakten wisselen
elkaar af. Van 1100 tot aan ongeveer 1300 ontstond er een binnenzee die zich
een weg kronkelde tot aan Brugge en
bevaren werd door handelsschepen”, vertelt Dilia terwijl ze een historische
kaart uit haar rugzak haalt en de oude situatie aan ons laat zien. ,,Door
verzanding kwam er gedeeltelijk een einde aan deze economische vaargeul en werd
er verder ingepolderd met landbouwgrond. Nog steeds verdwijnt de geul beetje
bij beetje. Om de bijzondere planten en dieren die hier leven in dit specifieke
gebied te behouden, wordt er flink ingegrepen door de Nederlandse overheid in
samenwerking met diverse Vlaamse overheidsorganisaties. Het gebied wordt met
zo’n 120 hectare uitgebreid, waarvan 10 hectare op Nederlands grondgebied: met
de verdieping en verbreding van de geul ontstaat er een waardevoller en
veiliger gebied met bovendien een prachtig broedeiland voor visdieven,
zwartkokmeeuwen en sternen. Nieuwe wandelpaden, fietsroutes, mooie
uitkijkpunten en goed te bewandelen vlonders zorgen voor een aangename natuurbeleving
van het nieuwe Zwin”, eindigt Timmers haar verhaal.
De zee ruist
op de achtergrond. Pootafdrukken in de slik verraden de tocht van een vos en
verdwijnen, samen met de geulen, in de nevels...
Lees ook:
Winterwandeling
in natuurgebied Oranjezon: knoestige bomen versus zacht rendiermos (15 januari
2016)
© Copyright
Corawriter 2017
Geen opmerkingen:
Een reactie posten